Lảng tránh cảm xúc tiêu cực có vẻ như là một ý hay, đúng không? Thật ra không phải vậy!

Theo một nghiên cứu tâm lý gần đây (của David Barlow, Steven Hayes và những người khác), một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề tâm lý là thói quen lảng tránh cảm xúc. Lảng tránh cảm xúc trong khoảng thời gian dài sẽ trở thành một vấn đề lớn thậm chí là phát triển thành bệnh.

Việc tránh né cảm xúc tiêu cực mang đến cho bạn lợi ích trong khoảng thời gian ngắn với cái giá phải trả là nỗi đau lâu dài. Khi bạn lảng tránh sự khó chịu ngắn hạn của cảm xúc tiêu cực, bạn giống như một người dưới cơn áp lực quyết định uống rượu. Nó “hiệu quả” và sang ngày hôm sau, khi cảm giác tồi tệ kéo tới, bạn sẽ lại uống để quên đi. Mọi thứ vẫn ổn, trong thời gian ngắn. Nhưng về lâu dài, bạn sẽ gặp phải vấn đề lớn hơn (nghiện rượu, chất kích thích…)...

Thậm chí điều này còn khiến bạn từ việc lảng tránh cảm xúc trở thành chối bỏ mọi cảm xúc, cả chính cảm xúc tích cực.

Những biểu hiện của một người đang chối bỏ cảm xúc

Đây là những biểu hiện của một người đang mắc phải vấn đề muốn rũ bỏ đi cảm xúc:

• Bác bỏ cảm xúc, và tự dặn lòng mình không nên nảy sinh những cảm xúc như vậy;
• Bác bỏ cảm xúc của người khác, đánh giá thấp những trải nghiệm về cảm xúc của họ;
• Chấp nhận hoàn cảnh hoặc sống chung với vấn đề đang xảy đến với bản thân thay vì tìm ra nguyên nhân và cách để giải quyết;
• Né tránh việc phải cảm nhận cảm xúc tiêu cực, khó chịu;
• Nhắc đến cảm xúc giống như một điểm yếu, một điều tồi tệ thậm chí là không tồn tại;
• Cảm thấy tiêu cực khi nhìn người khác thể hiện cảm xúc của chính họ;
• Phủ định cảm xúc hiện tại của bản thân;
• Né tránh cảm giác cô đơn của chính mình.

Tại sao không nên rũ bỏ cảm xúc?

Thứ nhất, những mục tiêu quan trọng và những gì bạn theo đuổi trong cuộc sống có thể liên quan tới những thử thách mà bạn đang gặp phải hiện tại. Đó là điều cần xảy ra để bạn có thể đi đến đích, và việc không “trả phí” cho chuyến đi ấy có thể thu hẹp cuộc sống của bạn một cách không cần thiết.

Thứ hai, những cố gắng lảng tránh cảm xúc tiêu cực thường vô ích.

Thứ ba, lảng tránh cảm xúc thường liên quan tới chối bỏ sự thật – không phải là một nền tảng tốt cho cuộc sống lành mạnh. Nó giống như có ai đó nhìn ra ngoài cửa sổ, thấy tuyết đang rơi và tự nói với bản thân: “Tuyết không thể rơi được”. Chắc chắn rằng bạn có thể không thích tuyết, nhưng chối bỏ sự thật rằng nó đang rơi dường như chẳng giải quyết được vấn đề gì.

Thứ tư, lảng tránh kéo dài thời gian chờ đợi và nỗi lo âu khi phải chờ đợi thường độc hại hơn tình huống lường trước. 

Đón nhận cảm xúc cũng giống như khi chúng ta bị nhấn chìm trong sóng lớn, để sống sót, thay vì hoảng loạn và cố gắng bơi ngược dòng với tất cả sức lực bạn nên làm điều ngược lại, thả mình trôi đi. Để dòng nước đưa bạn ra ngoài biển. Trong vòng vài trăm yard (đơn vị đo lường ở Mỹ), dòng nước sẽ yếu dần đi và bạn có thể bơi ngược lại vào bờ. Sức mạnh của cảm xúc cũng vậy: chống lại là điều vô dụng và thậm chí gây nguy hiểm cho bạn; nhưng nếu chấp nhận cảm xúc, nó sẽ chạy phần nó và đồng thời để cho bạn chạy phần bạn. Hy vọng rằng với bài viết này bạn có thể mạnh mẽ đối diện với cảm xúc của chính mình nhé!